Patiënten die op een wachtlijst staan voor de geestelijke gezondheidszorg (ggz) hoeven niet stil te staan in hun herstel. De Coalitie Leefstijl in de Zorg introduceert een nieuwe handreiking binnen de reeks Teachable Moments, waarin de wachttijd niet als verloren tijd wordt gezien, maar als een kansrijk moment om aan herstel te werken. Leefstijlverandering kan in deze periode een waardevolle bijdrage leveren aan het mentale welzijn en patiënten beter voorbereiden op hun behandeling.
Leefstijl als actieve stap naar herstel
Een gezonde leefstijl kan een belangrijke rol spelen in het verbeteren van de psychische gezondheid. Het biedt kansen om symptomen van psychische aandoeningen te verminderen, de veerkracht te vergroten en het algehele welzijn te verbeteren. Gezond gedrag zoals bewegen, goed slapen en waardevolle sociale contacten hebben, beïnvloeden zowel het ontstaan als het beloop van psychische klachten. Zo vergroot ongezond leefstijlgedrag juist het risico op verergering van klachten en belemmert het herstel.
Wachttijd als teachable moment
Psychische klachten en de onzekerheid van een wachtlijst zijn ingrijpende ervaringen. Maar juist deze periode kan een teachable moment zijn: een tijd waarin patiënten extra openstaan voor verandering. In plaats van passief wachten, kan het werken aan een gezonde leefstijl patiënten houvast en perspectief bieden.
Uit onderzoek blijkt dat wanneer zorgverleners leefstijl ter sprake brengen, patiënten gemotiveerder zijn om hiermee aan de slag te gaan. Een kort gesprek, gecombineerd met praktische begeleiding, kan al een positief effect hebben. Aangezien wachttijden voor de ggz soms oplopen tot twee jaar, biedt deze periode een uitgelezen kans om middels leefstijlinterventies het herstelproces te ondersteunen.
Of download hier een korte samenvatting.
Praktische handvatten
De nieuwe handreiking biedt concrete tips en voorbeelden voor patiëntenorganisaties, kennisinstellingen en zorginstellingen. Hoe motiveer je patiënten? Hoe kun je leefstijl laagdrempelig bespreekbaar maken? En welke ondersteuning kan je bieden? De handreiking is opgebouwd rond verschillende fases, zoals het bespreken van klachten en uitdagingen bij de huisarts en de betrokkenheid van de naasten. Binnen de fases worden er zowel specifieke kansen als algemene kansen benoemd, met praktische adviezen die direct toepasbaar zijn in de dagelijkse praktijk.
Een van de adviezen is om het verband tussen leefstijl en de klachten te bespreken om vervolgens samen te kijken met welk aspect iemand aan de slag wil. Voor mensen met psychische klachten kan het extra uitdagend zijn om zelfstandig aan de slag te gaan. Zet daarom in op aanbod met begeleiding en ondersteuning. In de handreiking worden concrete voorbeelden gegeven naar welke begeleiding en ondersteuning er kan worden doorverwezen. Dit helpt patiënten niet alleen om de wachttijd zinvol te benutten, maar ook om hen meer regie te geven over hun gezondheid. Het in kaart brengen, betrekken en mede-ondersteunen van de sociale omgeving is vooral in het geval van mensen met psychische klachten essentieel.
Wil je bijdragen aan het herstel van patiënten nog voordat hun behandeling start? Download de handreiking en ontdek hoe je leefstijl als krachtig hulpmiddel kunt inzetten.
