GGZ Breburg werkt aan de lange wachtlijstenproblematiek door middel van een initiatief genaamd Samen van Start. Met Samen van start benutten ze het teachable moment. Samen van Start is een project dat aansluit bij de behoefte van jongeren met een geestelijke aandoening of klacht en in afwachting zijn behandeling. Met Samen van Start gaan jongeren voor aanvang van hun diagnosegerichte behandeling al van start op het e-healthplatform Minddistrict. In dit digitale traject werken wordt met patiënten besproken welk domein de meeste aandacht verdient en uit welke modules van Minddistrict ze kunnen kiezen die daarop aansluiten. Jongeren kunnen zo in de periode dat ze wachten op de meer diagnosegerichte behandeling alvast digitaal aan de slag onder begeleiding van een behandelaar van de digitale poli.

Dit is een mooi voorbeeld van het innovatief inzetten van een teachable moment om patiënten te ondersteunen en zelf de tools te geven om aan de slag te gaan met hun gezondheid en leefstijl.

In deze video vertellen wendy Verhoeven, Sociotherapeut en Projectleider Samen Digitaal & Digicoach en Gina de Visser, verpleegkundig Specialist Centrum Jeugd Ontwikkeling je meer over dit innovatieve traject!

Voor veel mensen is leefstijl een moeilijk en gevoelig onderwerp. Daarom is een goed gesprek zo belangrijk. Het Leefstijlroer van Vereniging Arts & Leefstijl is een hulpmiddel ter ondersteuning van het gesprek van de zorgprofessional met zijn patiënt. Het Leefstijlroer geeft handvatten om de juiste koers te bepalen voor een gezonde leefstijl. Het laat zien dat de patiënt zelf aan het roer staat en kan bijsturen.

Het Leefstijlroer bestaat uit zes pijlers die samen de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de mens beïnvloeden: voeding, beweging, ontspanning, slaap, middelen en verbinding. Het Leefstijlroer en de Leefstijlcheck kunnen ingezet worden in de behandeling van diverse chronische aandoeningen.

De patiënt ontvangt voorafgaand aan het consult de Leefstijlcheck om thuis in te vullen. Daaruit wordt duidelijk waar de patiënt tegen aan loopt en waar hij/zij meer ondersteuning bij nodig heeft. Het Leefstijlroer geeft de patiënt zelf de regie hierin. De zorgprofessional signaleert, begeleidt en motiveert tot bewustwording en verandering.

In de video zien we hoe pijnconsulent Cindy Borst met haar patiënt in gesprek gaat over wat voor haar gezondheid van belang is. Deze video is een voorbeeld van hoe de Leefstijlcheck en het Leefstijlroer in de tweede lijn toegepast kunnen worden. Uiteraard zijn deze tools ook uitermate geschikt voor de eerste lijn.

Wil je weten hoe je het Leefstijlroer gebruikt in de praktijk? Lees hier meer over de (online)scholing ‘Het Leefstijlgesprek: Het Leefstijlroer in de spreekkamer’: artsenleefstijl.nl/scholingen/het-leefstijlgesprek

Meer informatie over het Leefstijlroer en de Leefstijlcheck vind je op artsenleefstijl.nl
Het Leefstijlroer en de Leefstijlcheck zijn gratis te downloaden via artsenleefstijl.nl/webshop

De rol van de zorgverlener is cruciaal in het motiveren van patiënten om aan de slag te gaan met veranderingen in hun leefstijl. Het slagen van het gesprek over leefstijl is onder andere afhankelijk van de consultatiestijl van de zorgverlener, de tijd en ruimte die een patiënt ervaart om over leefstijl te praten en het belang dat de zorgverlener zelf hecht aan leefstijl. Het is daarom van belang dat zorgverleners de juiste vaardigheden en tools hebben om dit op een constructieve manier te doen. Echter, hoe start je het gesprek over leefstijl?

In dit filmpje komen zorgverleners aan het woord en beantwoorden de vraag “hoe pak je dat nu aan in de praktijk, dat leefstijlgesprek?”. Een lastig gesprek over leefstijl, zitten patiënten daar wel op te wachten? Hoe reageren patiënten op dit gesprek? Zorgverleners vertellen dat patiënten er positief op reageren als het leefstijlgesprek bespreekbaar wordt gemaakt zonder met het opgeven vingertje te spreken.

Meerdere zorgverleners vertellen over het gebruik van het Leefstijlroer of het Spinnenweb Positieve Gezondheid in de spreekkamer. Het Leefstijlroer van Arts en Leefstijl en het Spinnenweb van Institute for Positive Health (iPH) zijn twee tools die je kunt gebruiken om inzicht te krijgen in wat er voor de patiënt belangrijk is en wat motivatie geeft tot actie.

Meer over het Leefstijlroer lees je hier: artsenleefstijl.nl/leefstijlroer
Meer over het Spinnenweb Positieve gezondheid lees je hier: iph.nl/positieve-gezondheid/wat-is-het/

In samenwerking met iPH en Stichting Student & Leefstijl is een animatie ontwikkeld om te illustreren hoe je deze twee tools naast elkaar kunt gebruiken. Bekijk deze hier: youtube.com/watch?v=FLqsRTIfPgM

De meerderheid van alle rokers wil stoppen met roken; slechts een klein deel daarvan lukt het om zonder hulp te stoppen. Het Very Brief Advice Plus (VBA+) is een methode die zorg- en hulpverleners kan ondersteunen bij het gesprek over stoppen met roken. De methode zorgt ervoor dat rokers vaker terecht komen bij bewezen effectieve hulp.

Het Very Brief Advice Plus (VBA+) is een kort én krachtig rookstopadvies. VBA+ is een uitbreiding op het Very Brief Advice. Het meest vernieuwende aspect van VBA+ is het warm verwijzen. Waarom VBA+ krachtiger is dan VBA lees je hier: trimbos.nl/actueel/blogs/very-brief-advice-plus-is-een-kort-en-krachtig-rookstopadvies/

De VBA+ methode staat ook wel bekend als Ask-Advise-Connect, en is gebaseerd op onderzoek van het Trimbos-instituut en het Leids Universitair Medisch Centrum.

Aan de slag met het VBA+
In de video zien we hoe de fysiotherapeut VBA+ toe past past om met zijn cliënt het gesprek aan te gaan over stoppen met roken en haar de juiste begeleiding te bieden.

De zorgverlener past de 3 stappen van VBA+ toe:
Stap 1: rookstatus uitvragen
De zorgverlener begint met een toestemmingsvraag. Door eerst toestemming te vragen, voelt een roker zich gerespecteerd. Vaak ontstaat er dan ook een open houding. Als de persoon het er niet over wil hebben, dan respecteer je dat. Eventueel vraag je of je het er een andere keer over mag hebben. De volgende keer vraag je het op dezelfde, respectvolle manier.

Stap 2: adviseren
Vervolgens geeft de zorgverlener het stopadvies door de risicofactoren van het roken te benoemen. Je geeft altijd een advies, ongeacht de motivatie van een patiënt. In het stopadvies benoem je direct professionele begeleiding. Vraag of de patiënt interesse heeft in professionele begeleiding. De kans dat iemand uit zichzelf stopt met roken is zeer klein. Een stopadvies van een zorgverlener verdubbelt de kans.

Stap 3: warm verwijzen
In de video zie je dat de zorgverlener VBA+ toepast en vraagt of hij de gegevens van de patiënt aan de huisarts kan doorgeven. De patiënt geeft aan dat ze graag zelf contact opneemt met de huisarts. Hoe er vervolg gegeven wordt aan het warm verwijzen verschilt per patiënt. Dit hangt af van verschillende factoren, zoals de bereidheid tot stoppen en de interesse in persoonlijke begeleiding.

Meer informatie over wanneer je het gesprek over roken aan gaat, hoe je een stopadvies geeft en naar wie je doorverwijst lees je op de website van Trimbos. trimbos.nl/kennis/roken-tabak/hulp-bieden-bij-stoppen-met-roken/stoppen-met-rokenzorg-in-stappen/advies-en-verwijsmethode/#verwijzen

Wil je het VBA+ implementeren onder professionals binnen je eigen organisatie/afdeling/praktijk? De VBA(+) implementatietoolkit helpt je hierbij! Deze vind je hier: trimbos.nl/aanbod/webwinkel/pm0764-vba-implementatie-toolkit/

Over deze filmreeks
In deze filmreeks worden 5 tools / praktijkvoorbeelden, voor ‘de praktijk’ in de spotlight gezet. Het gaat hierbij vooral om bestaande tools die goed werken en relatief gemakkelijk en direct inzetbaar zijn voor de zorgprofessional. De filmreeks is een initiatief van team Praktijkimplementatie en kwaliteit (PIEK) van de Coalitie Leefstijl in de Zorg.

Team PIEK zorgt ervoor dat professionals handelingsperspectieven hebben om leefstijl effectief in te zetten. Dit betekent dat er tools beschikbaar zijn, mogelijkheden bestaan voor het verwerven van vaardigheden en er doorverwijsmogelijkheden zijn. Verder streeft het team ernaar dat de organisatie en inrichting van de zorg de integratie van leefstijl maximaal ondersteunen.

Het Radboudumc heeft een leefstijl(zorg)loket waarbij patiënten vanuit alle disciplines worden verwezen. Twee leefstijlcoaches, Puck van Kraaij en Hidde Cusveller, coördineren samen het loket waar artsen samenwerken en patiënten worden ondersteund en doorverwezen naar de juiste begeleiding.

In het Radboudumc worden mensen opgeleid tot arts, specialistisch arts en (specialistisch) verpleegkundige. In de opleiding zijn tot arts moeten coschappen worden gelopen en in het Radboudumc is het een optioneel onderdeel om twee weken mee te werken en te leren bij het leefstijl(zorg)loket, als onderdeel van het verdiepingscoschap.

Mensen zijn niet hun aandoening. Toch focussen we daar in de zorg doorgaans wel op. Veel aandacht gaat uit naar hun klachten en gezondheidsproblemen, en hoe we die kunnen oplossen. Positieve Gezondheid kiest een andere invalshoek en gebruikt daarvoor het Spinnenweb. Het accent ligt niet op ziekte. Maar op mensen zelf, op hun veerkracht en op wat hun leven betekenisvol maakt.

Positieve Gezondheid is een bredere kijk op gezondheid, uitgewerkt in zes dimensies. Met die bredere benadering draag je als zorgverlener bij aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan. Én om zo veel mogelijk eigen regie te voeren.

Positieve Gezondheid is een gezondheidsvisie en methode die ertoe bijdraagt dat mensen beter om kunnen gaan met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven. Het Spinnenweb is een gespreksinstrument dat hulpverleners kan helpen. In deze video laat huisarts Hans Peter Jung zien hoe hij het instrument inzet. Zelf met het Spinnenweb aan de slag gaan? iph.nl/kennisbank/zelf-het-spinnenweb-invullen/

Spinnenweb in combinatie met het Leefstijlroer
Benieuwd hoe je het Leefstijlroer gebruikt in de praktijk in combinatie met het spinnenweb van Positieve Gezondheid?
Bekijk dan deze korte animatie: youtube.com/watch?v=FLqsRTIfPgM

Over deze filmreeks
In deze filmreeks worden 5 tools / praktijkvoorbeelden, voor ‘de praktijk’ in de spotlight gezet. Het gaat hierbij vooral om bestaande tools die goed werken en relatief gemakkelijk en direct inzetbaar zijn voor de zorgprofessional. De filmreeks is een initiatief van team Praktijkimplementatie en kwaliteit (PIEK) van de Coalitie Leefstijl in de Zorg.

Team PIEK zorgt ervoor dat professionals handelingsperspectieven hebben om leefstijl effectief in te zetten. Dit betekent dat er tools beschikbaar zijn, mogelijkheden bestaan voor het verwerven van vaardigheden en er doorverwijsmogelijkheden zijn. Verder streeft het team ernaar dat de organisatie en inrichting van de zorg de integratie van leefstijl maximaal ondersteunen.

Op donderdag 8 februari 2024 kwamen meer dan 170 bestuurders en implementatieleiders uit meer dan 50 verschillende Nederlandse ziekenhuizen samen bij het Inspiratiecongres Leefstijl in de ziekenhuiszorg. Het congres werd georganiseerd op initiatief van NVZ en NFU, door de Coalitie Leefstijl in de Zorg.

Op 4 december 2023 vond de teamdag van de Coalitie Leefstijl in de Zorg plaats met ruim 100 mensen op landgoed De Horst in Driebergen.

Een patiënt met een ziekte, klacht of aandoening moet in de gelegenheid komen om leefstijl in te zetten bij zijn of haar behandeling. Wat zijn daarbij obstakels voor de patiënt zelf en voor zorgverleners? In deze patiëntreisvideo komen twee patiënten en twee zorgverleners aan het woord over hun ervaringen. Samen voor gezondheid.

Op 23 november 2023 nam demissionair minister Kuipers van het minister van VWS de Strategische Kennisagenda Leefstijl in de Zorg. Bekijk de website leefstijlcoalitie.nl voor de laatste ontwikkelingen van de Coalitie en lees de Strategische kennisagenda door.

De Coalitie Leefstijl in de Zorg ging op bezoek bij het Jeroen Bosch Ziekenhuis. We spraken met Hella Bosch, verpleegkundig specialist, en Miriam de Werd, beleidsadviseur leefstijl en preventie. Hella werkt op de afdeling oncologie van het Jeroen Bosch ziekenhuis. Hella en haar collega’s voeren leefstijlgesprekken met hun patiënten en vertelt ons over haar aanpak en ervaringen. Miriam vertelt over het nut van tools en de rol die verpleegkundigen of verpleegkundig specialisten spelen in het leefstijlgesprek bij het Jeroen Bosch Ziekenhuis.

Leefstijl kan en wordt door wijkverpleegkundigen ter sprake gebracht. Door hun bezoek aan huis hebben zij meer gelegenheid om echt in gesprek te gaan over de leefstijl van hun patiënten.

Voor de Coalitie Leefstijl in de Zorg ging Younes Bouadi (Bas van de Goor Foundation) in gesprek met Fathma William. Hij vraagt haar naar haar ervaringen en beweegredenen om een wandelgroep van de Nationale Diabetes Challenge te begeleiden. De wandelgroep bestaat uit meerdere mensen met een migratieachtergrond, wat werkt in de benadering van deze groep mensen?