Leefstijl heeft in het Dijklander Ziekenhuis al enkele jaren een vaste plek in de behandeling van chronische pijn. Daartoe is een leefstijlpoli opgericht. Daar wordt samen met de patiënt ingezet op verbetering in diens leefstijl, om zo aanhoudende pijnklachten te verminderen.
Bij de totstandkoming van de leefstijlpoli heeft Lian Tjon Soei Len een belangrijke rol gespeeld. Zij is anesthesioloog, pijnspecialist, leefstijlarts en IM-arts in het Dijklander Ziekenhuis. Dat ze zeer bevlogen is voor verbetering van leefstijl blijkt wel uit het feit dat ze in 2023 door de Vereniging Arts & Leefstijl is uitgeroepen tot ‘Leefstijlprofessional van het jaar’.
Leefstijlpoli
Haar motivatie voor de oprichting van de leefstijlpoli? Haar gedecideerde antwoord volgt direct. “Gezondheidszorg-breed bestaat volop wetenschappelijk bewijs over de positieve invloed van gezonde leefstijl. Meer dan de helft van de medisch specialistische richtlijnen -zoals van hart- en vaatziekten, alzheimer, diabetes- bevat leefstijladviezen. Veel adviezen zijn echter niet geïmplementeerd. Het is te beperkt om alleen symptoomgericht te behandelen zonder de grondoorzaak mee te nemen. Dat is de reden waarom we de leefstijlpoli zijn gestart. Dat was nog niet eenvoudig, er was weerstand omdat leefstijlbehandelingen niet worden vergoed en omdat preventie geen plek zou hebben in het ziekenhuis. Terwijl dit echt leidt tot verbetering van de kwaliteit van de zorg voor mensen met chronische pijnklachten. Dat is ziektegerelateerde preventie en daar wil je als ziekenhuis ook voor staan.”
Coaching vanuit de Coalitie Leefstijl in de Zorg
Inmiddels wordt gewerkt aan de volgende stap in het Dijklander Ziekenhuis: namelijk ziekenhuis breed bij alle relevante specialismen, leefstijl onderdeel te laten zijn van de behandeling. “Daartoe komt er in het Dijklander mogelijk de functie van Chief health officer”, zegt Lian, “Dit is een kwartiermakersfunctie voor gezondheid ingevuld door een medicus. Health in all policies is nodig en is passende zorg in de breedste zin, zoals ook opgenomen in het IZA. Hoe kun je als ziekenhuis concrete invulling geven in het proces van ziekte naar gezondheid? Wat is daarvoor nodig? Zorgprofessionals zullen het gesprek met de patiënt moeten aangaan over hun leefstijl. Hoe ondersteun je hen daarin? Om deze beweging goed vorm te geven, moeten we kennis met elkaar delen. Hoe hebben andere ziekenhuizen het aangepakt? Daarbij is een groot netwerk noodzakelijk en heb ik veel aan de kennis van Eva Smit, die in het Rijnstate Ziekenhuis al veel ervaring heeft opgedaan met het opzetten van domein overstijgende samenwerking. De Coalitie Leefstijl in de Zorg heeft haar aangesteld als projectleider en zij coacht ook andere zorginstellingen en zorgprofessionals om te komen tot een concrete invulling. Een geweldig initiatief van de Coalitie: het is zo zinvol dat ik met Eva kan sparren.”
Urgentiebesef
Lian is ervan overtuigd dat er een urgentiebesef aanwezig is bij de artsen. “Er bestaat een toenemende sense of awareness dat de tweede en derde lijn ook een rol heeft in ziektegerelateerde preventie. Echter, tijdens de consulten valt er veel te bepreken en de tijd is beperkt. Daarnaast is er een tekort aan kennis en vaardigheden. Hoe kun je een motiverend gesprek voeren? Welke tools zijn er? Hoe moet je die inpassen? Wat zijn de verwijsmogelijkheden in de regio? Een Leefstijlzorgloket, waar vanuit het ziekenhuis kan worden verwezen naar de regio, biedt een uitkomst. Daar wordt de patiënt verder geholpen door leefstijldeskundigen, zoals een beweegcoach, een verpleegkundige met skills op het gebied van motivational interviewing, een leefstijlarts die een langer consult kan houden, of een welzijnscoach met kennis van de sociale kaart in de regio.”
Om zorgprofessionals te ondersteunen, willen we na het coachingstraject ook een implementatievoucher aanvragen bij de Coalitie Leefstijl in de Zorg. “Dat geld kunnen we gebruiken om zorgprofessionals te scholen, bijvoorbeeld in de tools zoals het spinnenweb van Positieve Gezondheid, het Leefstijlroer of de Leefstijlcheck. Zo kunnen we experimenteren met het Goede Gesprek.”
Omdenken
Lian benadrukt: “Het gaat om een beweging richting gezondheid. Dit veranderproces kost tijd en daarbij ligt de nadruk beslist niet op het móeten en het overtuigen, maar juist om het omdenken, en overleggen: ‘Waar loopt een medisch specialist nu tegen aan? Wat zou helpen om er serieus mee aan de slag te gaan?’” Peinzend besluit ze: “Ik hoop dat we een ruimte vinden om de transformatie in de zorg in te vullen vanuit een vrije ruimte, van onderop, met frisse blikken en dwarsdenkers en niet vanuit de gebaande wegen die horen bij de systemen die we juist moeten veranderen. Fouten maken hoort erbij. Laten we de ervaringen landelijk delen en uitwisselen, in plaats van uitgaan van concurrentie en eigenbelang. Daarom ben ik zo blij met de Coalitie Leefstijl in de Zorg, waar kennis samen komt en wordt gedeeld. Het gaat niet om productiedraaien of de ziekte behandelen alleen, maar om de mens en de menselijke waarde weer centraal stellen. Gezondheid gaat namelijk ook over de gezondheid en de leefomgeving van de zorgverlener zelf. Daar zouden we minstens evenveel aandacht aan moeten besteden.”
Coaching en implementatievouchers
Ben je geïnteresseerd in meer informatie over de mogelijkheden tot coaching en het aanvragen van een implementatievoucher? Bekijk dan de website van Leefstijl Coalitie in de Zorg.
