We zien grote gezondheidsverschillen in Nederland, niet iedereen heeft dezelfde levensverwachting. Voor mensen in een kwetsbare positie is het lastiger om een gezonde leefstijl aan te houden omdat zij vaker te maken hebben met multi-problematiek, denk aan laaggeletterdheid, financiële problemen, stress door schuldenproblematiek of sociale isolatie.
Hoe herken je mensen bij wie een stapeling van fysieke, sociale en maatschappelijke problemen (bijvoorbeeld chronische stress, bestaansonzekerheid) in combinatie met beperkte gezondheids-/taalvaardigheden hen belemmert bij het nemen van de regie over hun gezondheid?
De terugvraagmethode
Of patiënten en cliënten zelf de regie kunnen nemen over hun gezondheid, is afhankelijk van de mate waarin zij de gegeven informatie begrijpen. Met de terugvraagmethode (ook wel terugvertelmethode) kun je als zorgprofessional nagaan of jouw boodschap goed is overgekomen. Je doet dit door de patiënt te vragen om in eigen woorden te vertellen wat jullie zojuist hebben besproken. Hierna kun je, indien nodig, bijstellen of aanvullen. Belangrijk is hierbij om de vraag bij jezelf te houden. Je zegt ‘Ik wil graag weten of ik het goed heb uitgelegd. Wat gaat u thuis vertellen (of doen)?’ Geef de patiënt niet het gevoel dat je hem of haar controleert.
Terugvragen helpt bij goede zorg. Daarom heeft Pharos een poster en kaart ontwikkeld. Daarmee worden zorgprofessionals eraan herinnerd om de terugvraagmethode in te zetten. Bekijk de poster en de kaart in de kennisbank van Pharos.
Niet iedereen heeft de vaardigheden die nodig zijn om adequaat met informatie over gezondheid, ziekte en zorg om te gaan. In de laatste podcastaflevering van de Coalitie vertelt taalambassadeur Rob Weijers over zijn ervaring in de zorg als laaggeletterde. Veel Nederlanders hebben moeite met het begrijpen van informatie van hun zorgverlener en met het vinden van hun weg in de zorg, met als gevolg een hogere morbiditeit en sterfte.
Begrijp je Lichaam
Begrijp je Lichaam is een tool van Pharos om begrijpelijk voorlichting te geven over het menselijk lichaam en veelvoorkomende klachten waarin gebruik wordt gemaakt van eenvoudige anatomische afbeeldingen en teksten. De huisartsenpraktijk is vaak het startpunt van zorg en is daarom ook essentieel voor het opzetten en waarborgen van het juiste zorgtraject voor de grote groep laaggeletterde patiënten. Begrijp je lichaam is ontwikkeld samen met laaggeletterde patiënten, huisartsen en praktijkondersteuners.
Ook heeft de Coalitie in juni de webpagina ‘Suggesties voor implementatie’ gelanceerd. Daar vind je 10 tools die zorgverleners en patiënten kunnen ondersteunen om leefstijl onderdeel te maken van de dagelijkse zorgpraktijk. Om gezondheidswinst te behalen bij mensen die in de meest kwetsbare omstandigheden leven zijn tools zoals het Leefstijlroer, Very Brief Advice+ en het Spinnenweb van Positieve Gezondheid direct implementeerbaar. Neem een kijkje bij de implementatiesuggesties om zelf direct aan de slag te gaan!
Meer leren over het verkleinen van gezondheidsverschillen? Beluister onze podcast ‘Gezondheidsverschillen verkleinen’!
