Nieuwe handreiking stimuleert leefstijlverandering bij starten, minderen, stoppen of veranderen van medicatie 

Geplaatst op:

04-02-2025

Leestijd 5 - 6 minuten

Geschreven door: Coalitie Leefstijl in de Zorg

Dit bericht delen op:

Vandaag lanceert de Coalitie Leefstijl in de Zorg de nieuwe handreiking Teachable moment medicatieverandering. Deze praktische gids is voor zorgverleners, zorgorganisaties, patiëntenorganisaties en andere informatieverstrekkers. Hij biedt concrete adviezen en praktijkvoorbeelden om leefstijlverandering te stimuleren bij het starten, minderen, stoppen of veranderen van langdurige medicatie. Bijvoorbeeld door het eerste uitgiftemoment te benutten. En door in evaluatiemomenten de (bij)werking van medicatie en leefstijl te bespreken. 

Kansen voor verandering 
Belangrijke momenten, zoals een nieuwe diagnose of verandering in medicatie, bieden unieke kansen om patiënten te motiveren tot een gezondere leefstijl. Tijdens deze teachable moments staan patiënten vaker open voor advies over leefstijl, wat hun gezondheid en medicatiegebruik positief kan beïnvloeden. “Doordat ik gezonder ben gaan eten en meer ben gaan bewegen kon ik minderen met mijn medicatie. Lotgenotencontact via het Longfonds, en ondersteuning van paramedici hebben mij daarbij geholpen. Ook had ik veel steun aan online informatie en apps, zoals de Eetmeter en Ommetje app.”, vertelt een astmapatiënt. Een huisarts geeft daarnaast aan: “Soms merk ik dat mijn inspanningen totaal geen effect hebben. Maar als ik het juiste moment weet te pakken, waarin een patiënt openstaat voor verandering, zie ik echte vooruitgang. Dat geeft me voldoening.”. Onderzoek toont aan dat patiënten extra gemotiveerd zijn om met hun leefstijl aan de slag te gaan wanneer zorgverleners dit bespreken. 

Benieuwd naar een korte samenvatting? Download deze hier

Specifieke kansen per fase rond een medicatieverandering 
De handreiking beschrijft vier fases waarin een teachable moment kan ontstaan en benut kan worden: 

  1. Onderzoeken behandelmogelijkheden: De patiënt zoekt vaak online naar informatie en bespreekt gezondheidsklachten en behandelopties met de zorgverlener. Dit biedt ruimte om te informeren over en motiveren voor de positieve invloed van gezonde leefstijl. 
  1. Starten, minderen of stoppen van medicatie: Het moment dat de patiënt voor het eerst nieuwe medicatie ophaalt biedt een mooie kans om leefstijl aan te kaarten. Maak wanneer mogelijk een patiënt bewust van de optie om te minderen of stoppen met medicatie in combinatie met leefstijlverandering. Adviseer specifiek gezond gedrag.  
  1. Eerste gebruik: Benut in de periode na de start of verandering van medicatie evaluatiemomenten om de (bij)werking van medicatie en leefstijl te bespreken. Benoem welke invloed een gezonde leefstijl kan hebben op medicatie en (ervaren) gezondheid, in gesprek en (online) informatie.  
  1. Langdurig gebruik: Periodieke controles zijn momenten om de positieve invloed van gezonde leefstijl opnieuw onder de aandacht te brengen. Steun van andere patiënten en naasten helpt bij het volhouden van gezond gedrag. 

Breed toepasbaar in de zorg 
De handreiking bevat tips voor gespreksvoering en voorbeelden voor zorgverleners in diverse disciplines, zoals huisartsen, apothekers(assistenten), praktijkondersteuners en specialisten. En biedt inspiratie voor alle organisaties die contact hebben met patiënten rondom medicatieverandering. Ook wordt aandacht besteed aan domeinoverstijgende samenwerking en verwijzing naar het sociaal domein, betrouwbare informatie en activiteiten van patiëntenorganisaties. Zodat patiënten breed ondersteund worden in hun traject naar een gezondere leefstijl. “Als het kan willen patiënten vaak liever minder medicatie gebruiken. Heel fijn om ze daarbij te kunnen ondersteunen met leefstijladvies, wanneer mogelijk”, apothekersassistent. Door het benutten van teachable moments kan de gezondheid van patiënten verbeteren en vaak ook hun medicatiegebruik worden geoptimaliseerd. Dit draagt bij aan een toekomstbestendige zorg waarin leefstijl een centrale rol speelt. 

Download nu de handreiking 
We nodigen je uit om hiermee aan de slag te gaan en patiënten te inspireren tot duurzame leefstijlverandering. Naast de handreiking biedt de Coalitie ook ondersteuning om implementatie te vergemakkelijken. Lees er hier meer over.   

Webinar

Meld je nu aan voor het webinar ‘benutten van het teachable moment rond een medicatieverandering’ op dinsdag 25 maart 2025 van 19:30-20:30. En ontdek de kansen die er zijn om leefstijl aan te bieden op momenten dat patiënten daarvoor openstaan! 

Gericht op actie

Betrokken partijen

De Coalitie Leefstijl in de Zorg bestaat uit een groeiende verzameling van partijen die actief zijn in en om de zorg, in beleid, op het terrein van wetenschap en innovatie of op een andere manier betrokken zijn bij leefstijl in de zorg.