De Coalitie Leefstijl in de Zorg spant zich in om een gezonde leefstijl integraal onderdeel te maken van de reguliere zorg. Steeds meer partijen sluiten zich aan bij de Coalitie, Je Leefstijl Als Medicijn is daar één van. Corine Heijneman (bestuurslid en coördinator Diabetes type 1 en Reuma bij stichting Je Leefstijl Als Medicijn) vertelt over de rol van patiënten als ervaringsdeskundigen bij de implementatie van leefstijl in de zorg en de bijdrage die Je Leefstijl Als Medicijn levert binnen de Coalitie.
“Als burgerinitiatief zijn wij misschien een vreemde eend in de bijt binnen de Coalitie Leefstijl in de Zorg. We richten ons niet op één aandoening zoals de betrokken patiëntenorganisaties, maar zetten ons in voor meer zelfmanagement met behulp van leefstijl. Stichting Je Leefstijl Als Medicijn (JLAM) is een organisatie van en voor mensen die elkaar helpen om gezonder te worden met behulp van hun leefstijl. We organiseren supportgroepen, publiceren informatie, ondersteunen wetenschappelijk onderzoek en maken ons sterk voor de belangen van leefstijlgeneeskunde. Binnen de Coalitie zijn we betrokken bij Team Samen sterker leren, via onze voorzitter Wim Tilburgs, en ik zit namens JLAM in Team Patiënten. Binnen Team Patiënten kijken we hoe we mensen kunnen enthousiasmeren om informatie over een gezonde leefstijl te zoeken en/of een gesprek over leefstijl met hun zorgverleners aan te gaan”, vertelt Heijneman.
Groeiende belangstelling voor leefstijl
“We merken dat leefstijl steeds meer onder de aandacht komt. We hebben als JLAM inmiddels ongeveer 12.000 deelnemers en hebben zeker sinds begin 2023 te maken met een ongekende groei. We horen van veel mensen met een chronische ziekte zoals diabetes of reuma dat ze veel hebben aan het aanpassen van hun leefstijl. Als JLAM willen we mensen aanmoedigen en ondersteunen met leefstijl aan de slag te gaan. We helpen ze met informatie die het belang van leefstijl onderbouwd, zodat ook zorgverleners meegenomen kunnen worden. Nu is leefstijlgeneeskunde vaak voor zorgprofessionals nog nieuw en het komt veelvuldig voor dat patiënten hun zorgverlener moeten overtuigen. We pleiten ervoor dat leefstijl een centrale plek krijgt in het omgaan met leefstijlgerelateerde aandoeningen. Het is geweldig dat de Coalitie Leefstijl in de Zorg zich inzet om leefstijl een integraal onderdeel van de reguliere zorg te maken. We zijn dan ook blij dat we hieraan kunnen bijdragen en ik hoop dat we grote stappen kunnen maken de komende periode”, stelt Heijneman.
Uitdagingen implementatie leefstijl in de zorg
“Met de Coalitie willen we een gedeelde gezondheidsvisie, waarin leefstijl belangrijk is, laten landen. Het implementeren van leefstijlgeneeskunde zal echter gepaard gaan met de nodige uitdagingen. Eén daarvan is dat de rol van zorgprofessionals zal moeten veranderen. Het bewerkstelligen van een gezondere leefstijl vergt niet alleen gedragsverandering van patiënten, maar ook van zorgprofessionals. En het veranderen van je gedrag is moeilijk. Patiënten zullen verleidingen moeten weerstaan en gezonde keuzes gaan en blijven maken en daar als nodig bij geholpen moeten worden. Ook zorgverleners zullen uit hun comfortzone moeten treden door in plaats van medicatie of aanvullend op medicatie een leefstijlinterventie in te zetten, waarmee ze soms nog niet bekend zijn. Het is daarbij belangrijk dat arts en patiënt elkaar leren kennen, een relatie opbouwen, zodat je als arts van je patiënt weet waar hij of zij behoefte aan heeft en hoe je diegene kan motiveren.
JLAM maakt zich hard voor die groepen die dat het hardst nodig hebben. Want dit zijn bij uitstek de mensen waarbij een gezonde leefstijl voor gezondheidswinst kan zorgen. Onze laagdrempelige online supportgroepen kunnen daar een rol in spelen, daarnaast zijn we op zoek naar meer manieren om ook offline laagdrempelig de groepen die lastig te bereiken zijn toch te bereiken. Met Pharos onderzoeken we wie we met ons online en offline aanbod bereiken en wie niet. We zullen onze ervaringen binnen de Coalitie delen over wat wel en niet werkt, en zelf leren we ook van andere deelnemers”, benadrukt Heijneman.
Doelen Coalitie
“De Coalitie Leefstijl in de Zorg is een hele goede stimulans om het huidige systeem in beweging te krijgen en de transitie van ziekenzorg naar daadwerkelijke gezondheidszorg te kunnen maken. Ik denk dat het heel belangrijk is dat de Coalitie alles wat er op het gebied van leefstijl gebeurd in kaart brengt en borgt. We zijn als JLAM, doordat we ons niet op één aandoening richten, complementair aan de patiëntenorganisaties. Hoewel we pas relatief kort bezig zijn met de Coalitie zien we nu al dat we elkaar verder kunnen versterken om zo gezondheidsbevordering te bewerkstelligen. De Coalitie brengt alle betrokken partijen dichter bij elkaar. Het is een mooie manier om de krachtige combinatie van de samenwerking tussen arts, wetenschap en patiënt verder te bevorderen. Het is dan ook prachtig om in deze nieuwe vorm verder te werken aan onze missie. De ambitie van de Coalitie – leefstijl is in 2025 integraal onderdeel van curatieve zorg – is enorm, als we dat realiseren mag de vlag uit. Omdat leefstijl een sociaal probleem is liggen er ook uitdagingen buiten de zorg, in het sociale domein. Je hebt als patiënt ook de steun van je omgeving nodig om je leefstijl te kunnen veranderen en dat duurzaam vol te kunnen houden. Dat maakt ook dat zorgprofessionals het niet alleen kunnen doen. Het moet een samenspel zijn, de dokter heeft een medicijnkast en zelf heb je een koelkast. Maatregelen die zorgen voor gezondere producten in de winkels, minder verleidingen van snackbars op elke hoek van de straat en een groenere omgeving zijn, naast de transitie in de zorg, belangrijk om mensen te ondersteunen in een gezonde leefstijl”, aldus Heijneman.
