Op initiatief van team Patiënten van de Coalitie Leefstijl in de Zorg werd dit jaar een doelgroepenonderzoek uitgevoerd. De Coalitie wil weten wat patiënten motiveert op zoek te gaan naar informatie over leefstijl en/of hierover het gesprek aan te gaan met hun zorgverlener. En of er verschillen zijn tussen groepen patiënten. Onderzoeksbureau Dijksterhuis & Van Baaren heeft het onderzoek uitgevoerd. Zij hebben op basis van hun onderzoek aanbevelingen opgesteld voor zorgverleners, zorg- en patiëntenorganisaties en informatieverstrekkers. Begin 2024 gebruikt team Patiënten deze aanbevelingen bij het ontwikkelen van haar strategie voor 2024.
Download hier de eindrapportage
Teachable moments
Belangrijk in de adviezen zijn de teachable moments. Dat zijn momenten waarop patiënten openstaan voor informatie over leefstijl of het gesprek hierover. In het onderzoek komen veranderingen in iemands gezondheid naar voren als belangrijke momenten om leefstijl te introduceren. Denk aan het krijgen van (meer) lichamelijke klachten, een nieuwe diagnose, een operatie of (nieuwe) medicatie.
Inzetten van ervaringsdeskundigen
Dijksterhuis & Van Baaren komt in hun rapport een aantal keer terug op het inzetten van lotgenoten bij het overbrengen van de boodschap. Het inzetten van rolmodellen kan meerdere functies hebben: het modelleren van gewenst gedrag, sociale normstelling, verhogen van zelfvertrouwen en het vertrouwen dat het gevraagde gedrag zin heeft.
Cruciale rol voor zorgverlener
Uit het onderzoek blijkt dat de rol van de zorgverlener cruciaal is in het motiveren van patiënten. Het slagen van het gesprek over leefstijl is onder andere afhankelijk van de consultatiestijl van de zorgverlener, de tijd en ruimte die een patiënt ervaart om over leefstijl te praten en het belang dat de zorgverlener zelf hecht aan leefstijl. Daarnaast vervullen zij een belangrijke rol om patiënten te leiden naar geschikte hulp of informatie. Het is daarom van belang dat zorgverleners de juiste attitude, vaardigheden en tools hebben om dit op een constructieve manier te doen. Wanneer een patiënt zich niet gehoord voelt, zal deze niet snel weer over leefstijl beginnen.
Verschillen tussen doelgroepen
In het onderzoek zijn verschillende leeftijdsgroepen en mensen met lichamelijke en psychische klachten met elkaar vergeleken. De meeste gedragsbepalers, triggers en behoeften waren voor alle groepen hetzelfde. Aanvullend op deze algemene factoren, waren er een paar bijzonderheden. Bijvoorbeeld dat voor patiënten tussen de 16 en 24 jaar het gaan studeren een trigger is om informatie te zoeken over leefstijl. En dat zij betrouwbare informatie over leefstijl ook verwachten bij familie, vrienden en kennissen.
Strategie team Patiënten
De strategie voor 2024 wordt ontwikkeld in co-creatie met vertegenwoordigers van verschillende doelgroepen. Team patiënten bundelt hun kennis en ervaring met de kennis uit verschillende onderzoeken en kijken wat er nodig is om patiënten het eerste stapje te laten zetten naar een gezondere leefstijl.
