De Coalitie Leefstijl in de Zorg spant zich in om een gezonde leefstijl integraal onderdeel te maken van de reguliere zorg. Steeds meer partijen sluiten zich aan bij de coalitie, zo is Stichting Alliantie Voeding in de Zorg sinds begin 2024 deelnemer. Hier vertelt Renate Winkels (Associate Professor Nutrition and Disease aan Wageningen University & Research en bestuurder van Stichting Alliantie Voeding in de Zorg) over de gedeelde ambitie en de bijdrage die de Alliantie Voeding in de Zorg wil leveren aan de coalitie.
De Alliantie Voeding in de Zorg is al meer dan 15 jaar het landelijk expertisecentrum dat wetenschappelijke inzichten over voeding en bewegen toepasbaar maakt in de zorg. De Alliantie is een samenwerkingsverband tussen Ziekenhuis Gelderse Vallei, Rijnstate, Wageningen University & Research (WUR) en UMC Utrecht. De Alliantie werkt samen met overheden, bedrijven, zorgverzekeraars, zorgorganisaties en kennisinstellingen. “We doen enerzijds onderzoek naar goede voeding en leefstijl als onderdeel van de behandeling van de patiënt en daarnaast verbinden wetenschap en zorgpraktijk. De kennis die we hebben opgedaan willen we graag delen. We valideren kennis en innovaties en passen die toe in de zorgpraktijk. Wat dat betreft sluiten we dus goed aan bij wat de Coalitie Leefstijl in de Zorg voor ogen heeft. Het was voor ons dan ook niet meer dan logisch om ons bij de coalitie aan te sluiten”, aldus Renate Winkels.
Kernlid Team Opleiden en Professionaliseren
De Alliantie Voeding in de Zorg is algemeen deelnemer aan Coalitie Leefstijl in de Zorg. “We willen graag bijdragen met onze kennis en helpen om innovaties te implementeren in de praktijk. We zijn kernlid van het Team Opleiden en Professionaliseren en werken daarin aan het inbedden van leefstijl in (zorg)opleidingen. Dat sluit mooi aan bij projecten die wij hebben lopen rondom voeding in zorgopleiding, zoals onze programma’s Overgewicht & Leefstijl in Zorgopleidingen en op Voeding in Zorgopleidingen. Een ander voorbeeld is het jaarlijks onderwijsproject waarin geneeskundestudenten van het UMC Utrecht en studenten Voeding & Gezondheid van de WUR samen werken aan een gezamenlijke lesopdracht over het belang van voeding in de zorg. Het versterken van elkaars kennis is essentieel voor een gezondere zorg. Het is mooi om te zien dat daar echt behoefte aan is bij de huidige studenten. Ik hoop dat dat tot steeds meer bewustwording onder zorgprofessionals leidt. Daarnaast zullen we als team ook de samenwerking zoeken met de coalitieteams Praktijkimplementatie en kwaliteit en Samen sterker leren, we zullen ervaringen delen en elkaars krachten gebruiken”, legt Winkels uit.
Implementatie en leefomgeving
“Het is goed dat er steeds meer aandacht is voor voeding en leefstijl. Maar er zijn nog wel de nodige uitdagingen, met name in de implementatie en de daaropvolgende borging. Want hoe ga je als zorgprofessional het gesprek aan? Hoe verwijs je door? Wie is verantwoordelijk voor implementatie? Hoe en bij wie borg je aandacht voor leefstijl bij patiënten in de praktijk? Er zijn een aantal voorlopers die hard aan de weg timmeren, dat is prachtig maar daar zijn we te afhankelijk van. We moeten ervoor zorgen dat hun werk duurzaam wordt voortgezet als zij afscheid nemen. Wat wij en de coalitie doen gaat over leefstijl in de zorg, maar de verbinding met de leefomgeving is tevens belangrijk. Het is belangrijk dat we patiënten tijdens hun behandeling vertellen over de meerwaarde van een gezonde leefstijl, maar op een gegeven moment gaan ze natuurlijk het ziekenhuis weer uit, naar huis. Het is niet alleen belangrijk dat patiënten bijvoorbeeld fit een operatie ingaan, maar ook dat ze naderhand proberen een gezonde leefstijl te behouden. Ik hoop daarom dat er ook meer aandacht komt voor leefstijl nadat de medische behandeling is afgerond en bij mensen die leven met een chronische aandoening”, stelt Winkels.
Innovaties naar de praktijk brengen
Winkels: “Het streven is dat steeds meer patiënten tijdens hun behandeling handvatten krijgen om aan de slag te gaan met voeding en gezonde leefstijl. En dat ook zorgpersoneel ervan is doorgedrongen hoe belangrijk dit is, dat ze weten welke tools ze kunnen inzetten en naar wie ze kunnen doorverwijzen.” Eén van de meetinstrumenten die zorgprofessionals kunnen gebruiken is de Eetscore, die op de WUR is ontwikkeld en al volop in pilots is ingezet in Ziekenhuis Gelderse Vallei. De Eetscore is een vragenlijst die inventariseert wat mensen eten en in hoeverre iemands eetpatroon voldoet aan de Richtlijnen Goede Voeding. Er komt een score uit die dient als basis voor gericht voedingsadvies. “Het biedt zorgverleners inzicht en een handvat om het onderwerp bespreekbaar te maken. De Eetscore is voortdurend in ontwikkeling. Zo stemmen we de Eetscore af op diverse doelgroepen, zoals mensen met obesitas, vrouwen die zwanger zijn en kinderen. We willen dit instrument graag verder uittesten in de praktijk en ervoor zorgen dat het zijn weg vindt naar de praktijk”, vertelt Winkels.
Een groot landelijk programma van de Alliantie is Goede Zorg Proef Je, waarmee een gezond en duurzaam voedingsaanbod in ziekenhuizen en andere zorginstellingen wordt gerealiseerd. “We richten ons daarbij niet alleen op de patiënt, maar ook op de medewerker én bezoeker. Het aanbieden van goede voeding draagt bij aan herstel na ziekte, aan een betere werkomgeving en aan een gezonde keuze voor bezoekers. Ziekenhuizen die deelnemen bespreken onderling hun ervaringen en de knelpunten die ze tegenkomen. Inmiddels zijn vrijwel alle ziekenhuis aangesloten en hopen we de transitie naar gezonde en duurzame voeding te stimuleren, te versnellen en toe te passen”, benadrukt Winkels.
Wanneer ben je tevreden?
“Ik hoop dat er blijvend aandacht voor leefstijl in de zorg blijft. En dat we hard genoeg aan de weg hebben getimmerd dat we door kunnen als de looptijd van de coalitie erop zit. Want blijvende aandacht is hard nodig, van borging van leefstijl in de zorg is nog geen sprake. We zullen moeten uitvinden hoe we de aandacht kunnen vasthouden, voorlopig is zoiets als de Coalitie Leefstijl in de Zorg nodig. Daarnaast hoop ik dat we de komende tijd kunnen laten zien dat leefstijlinterventies werken en daarbij bevestigen dat het belangrijk is om te investeren in leefstijl in de zorg”, besluit Winkels.
Voor meer informatie bezoek www.alliantievoeding.nl en/of neem contact op via info@alliantievoeding.nl.
Symposium Voeding in Zorgopleidingen
Op maandagmiddag 27 mei 2024 organiseert de Alliantie Voeding in de Zorg het symposium Voeding in Zorgopleidingen. Leer op deze inspirerende middag meer over voeding en leefstijl in zorgopleidingen en scholing voor professionals.
